Algemeen
- Waarheid (Lat.: Verum) gaat over wat we met ons verstand kunnen weten, over alles wat te beschrijven valt (descriptief). Waarheid is zoeken naar oorzaken ter verklaring en oordeelt met behulp van middelen en methoden of iets waar danwel onwaar is.
- De leer die zich hiermee bezighoudt is in de eerste plaats de fysica of de natuurwetenschap, die zich bezighoudt met het onderzoeken van de dieren en de dingen. Later zijn hier ook wetenschappen bij gekomen die zich bezighouden met de lichamelijke kant van de mens: de medische wetenschap, de economie en de sociologie.

Katholiek

Wat is waarheid?

Geloof, Kerk en wetenschap
- Naast de natuurwetenschappen (beta- of exacte wetenschappen), zijn er de menswetenschappen (alfawetenschappen of Humaniora). Ligt bij de exacte wetenschappen de nadruk op het meten, tellen, wegen van dingen die de mens als biologisch e.d wezen betreffen. Bij de menswetenschapppen gaat het veel meer om het interpreteren, beoordelen en verklaren van dingen die de mens zelf betreffen en dus veel diffuser en mindern eenduidig zijn.
- De menswetenschappen doen in hun benadering meer recht aan de complexiteit en de verscheidenheid van het menselijk leven en bestaan. Wat overigens niets afdoet aan de grote en belangrijke verdiensten van de exacte natuurwetenschappen.
- Maar daar waar de wetenschap beperkt is tot wat zich aan feiten aandient en er ook aan de filosofie grenzen zijn, gaat de religie verder en houdt zij zich bezig met wat weliswaar de feiten te boven gaat, maar desondanks door mensen ervaren wordt en als belangrijk, zelfs van existentieel belang gezien wordt.

Wetenschappelijk onderwijs
- De eerste universiteiten werden vanuit de Kerk gesticht.

De Kerk heeft haar eigen universitaire, ook wel kerkelijke of canonieke graden, te weten voor theologie:
* Baccalaureaat (Lat.: Sacrae Theologiae Baccalaureus - STB)
* Licentiaat (Lat.: Sacrae Theologiae Licentiatus - STL)
* Doctoraat (Lat.: Sacrae Theologiae Doctor - STD)
* Magisteriaat (Lat.: Sacrae Theologiae Magister - STM)
En voor rechten:
* Licentiaat (Lat.: Juris Utriusque Licentiatus - JUL)

Universiteiten mogen deze titels verleven na goedkeuring en toestemming van het Congregatio de Institutione Catholica in Rome.
Het baccalaureaat is het begin, dan volgt het Licentiaat (vergelijkbaar met de huidige Master), waarna men oorspronkelijk de bevoegdheid tot doceren had (van het latijnse licentiatus docere). Hiervoor moet een originele theologische thesis worden gemaakt en verdedigd.
Wie de graad van doctor heeft verkregen komt in aanmerking voor de graad van Magister.
Zie voor een overzicht van deze graden: Canonical Degrees

Op 7 december j.l. kwam onverwacht het bericht dat de theologische faculteit van de Radboud Universiteit in Nijmegen van het Vaticaan geen canonieke wetenschappelijke graden meer mag verlenen.
Dit omdat de faculteit in gebreke zou zijn gebleven om haar statuten aan de betreffende kerkelijke richtlijnen aan te passen.
Hoewel dit bericht overal te lezen was, is er nergens bij vermeld wat deze canonieke graden nu precies zijn of inhouden. Dat zal ik daarom in deze log doen.

Vergelijkbaar
Net zoals de Nederlandse universiteiten de titels van Baccalaureus (in plaats van de vroegere Propedeuse), Master (in plaats van het vroegere Doctorandus of Meester), Doctor en Hoogleraar verlenen, zo mogen kerkelijke universiteiten (of wereldlijke universiteiten of faculteiten die door de betreffende Vaticaanse congregatie zijn erkend) kerkelijke wetenschappelijke titels verlenen.

Graden
Deze kerkelijke of canonieke titels of graden verschillen per wetenschapsgebied en luiden als volgt:

Rechten:
Baccalaureaat in het canoniek recht (Lat.: Juris Canonici Baccalaureus - JCB)
Licentiaat in het canonieke recht (Juris Canonici Licentiatus - JCL)
Doctor in het canonieke recht (Juris Canonici Doctor - JCD)
... en:
Baccalaureaat in beide (canoniek en civiel) rechten (Juris Utriusque Baccalaureus - JUB)
Licentiaat in beide (canoniek en civiel) rechten (Juris Utriusque Licentiatus - JUL)
Doctor in beide (canoniek en civiel) rechten (Juris Utriusque Doctor - JUD)

Filosofie:
Doctor in de filosofie: (Philosophiae Doctor - PhD)

Theologie:
Baccalaureaat in de heilige theologie (Lat.: Sacrae Theologiae Baccalaureus - STB)
Licentiaat in de heilige theologie (Sacrae Theologiae Doctor - STL)
Doctor in de heilige theologie (Sacrae Theologiae Doctor - STD)
Magister in de heilige theologie (Sacrae Theologiae Magister - STM)
Professor in de heilige theologie (Sacrae Theologiae Professor - STP)
...en:
Licentiaat in de Heilige Schrift (Lat.: Licentiatus Sacrae Scripturae - LSS)
Doctor in de Heilige Schrift (Doctor Sacrae Scripturae - DSS)
Doctor in de Goddelijkheid (Divinitatis Doctor - DD)

Verlening
De meest voorkomende kerkelijke graden of titels zijn het Baccalaureaat (STB), het Licentiaat (STL) en het Doctoraat (STD) in de theologie. De Radboud Universiteit verleende het Baccalaureaat en het  Licentiaat, de Katholieke Universiteit Leuven bovendien ook nog de graden van Doctor (STD) en Magister (STM).
Het Baccalaureaat mag ook verleend worden door de seminaries van het bisdom Roermond (Rolduc) en Haarlem (het Willibrordhuis), die door Rome alszodanis erkend zijn.

Links
- www.radboudstichting.nl
- Soeterbeeck Programma
- Thomas a Kempis Leerhuis: www.leerhuis.nl
- De Pauselijke Universiteit Gregoriana: www.unigre.it
- De Pauselijke Universiteit Urbaniana: www.urbaniana.edu
- De Pauselijke Universiteit van Lateranen: cms.pul.it
- De Pauselijke Universiteit van het Heilig Kruis: www.usc.urbe.it
- De Pauselijke Universiteit Angelicum: www.angelicum.org

Algemeen
- Goedheid (Lat.: Bonum) gaat over normen en waarden, over dat wat voor te schrijven valt, over dat wat gedaan moet worden (prescriptief). Goedheid zoekt naar redenen ter rechtvaardiging en beslist aan de hand van doelen of iets goed danwel slecht is.
- De leer die zich hiermee bezighoudt is de ethiek, de rechtswetenschap en de moraaltheologie.

Caritas
- Een belangrijk aspect van het katholicisme is de caritas, of liefdadigheid. Deze werd en wordt op de meest uiteenlopende manieren beoefend.
- De caritas vloeit voort uit de drievoudige opdracht van de Kerk tot het uitvoeren van verkondiging, liturgie en diaconie.
- In de hiernavolgende beschrijving wordt uitgegaan van de Nederlandse situatie.
- Tot in de jaren '60 van de 20e eeuw hadden parochies elk een eigen ParochiaalArmbestuur. Deze verleenden financiële steun aan behoeftigen in een tijd dat zulke mensen in tijden van nood nagenoeg volledig aangewezen waren op hulp van familie of liefdadigheidsinstellingen.
- Na de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) vond de gedachte ingang dat het afhankelijk zijn van giften vernederend kan zijn en dat mensen in nood recht hebben op een basisvoorziening van de overheid. Dit heeft geleid tot invoering van diverse sociale voorzieningen en verzekeringen, waardoor geleidelijk aan een vangnet, of zelfs een verzorging "van wieg tot graf" ontstond: de verzorgingsstaat.
- Door dit alles werd de oorspronkelijke taak van de katholieke Armbesturen grotendeels overbodig. De beschoppen besloten toen in 1964 om de Parochiale Armbesturen om te zetten in Parochiële Caritas Instellingen (PCI).
- Deze instellingen gingen nu niet meer rechtstreeks hulp aan behoeftigen verlenen, maar aan (andere) hulp- en zorgverlenende instellingen, zoals de maatschappelijke dienstverlening, het kruiswerk, het sociaal-cultureel werk e.d. Aanvankelijk waren deze van katholieke signatuur, maar gingen later, als gevolg van de toenemende ontkerkelijking, op in algemene verbanden.
- De laatste jaren trekt de overheid zich echter toenemend terug en wordt weer meer overgelaten aan eigen en particulier initiatief. Hierdoor wordt het ook voor de Parochiële Caritas Instellingen weer nodig om concrete hulp en bijstand te verlenen aan individuele personen, die anders buiten de boot (dreigen te) vallen.

Voorbeelden
'Woorden wekken, voorbeelden trekken' - Heiligen en zaligen.
Heiligen waren in hun levenswijze voorbeelden van goedheid. Dat zij een goed mens waren was voor velen een aanwijzing dat ook hun geloof dan wel goed moest zijn.
Zie: www.heiligen.net

Katholieke Normen en Waarden


De 10 Geboden van God
In Exodus 20:1-7 en Deuteronomium 5:6-21 staat geschreven:

De 8 Zaligsprekingen
In Mattheus 5:3-10 staat geschreven:

De 7 Werken van Barmhartigheid
De Werken van Barmhartigheid kunnen zowel lichamelijk als geestelijk zijn:

De 5 Geboden van de Kerk
De 5 Geboden van de Kerk luiden als volgt:

De 4 kardinale Deugden
- De volgende vier deugden worden kardinale deugden genoemd omdat het eigenschappen zijn die voornaam (Lat.: cardinalis) zijn en een spilfunctie (Lat. cardo) in het leven hebben:
Rechtvaardigheid wordt al bij de Romeinen omschreven als "de vaste en constante wil om ieder het zijne te geven" (Lat.: Justitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi).